Mektup Zarfına Sığmayan Gerçek: Bebekleri Posta ile Göndermek
Kulağa absürt gelebilecek ama 20. yüzyılın başlarındaki Amerika’da bebekleri posta ile göndermek sıradan sayılıyordu. Evet, bazı aileler bebeklerini posta yoluyla başka bir akrabaya göndermekte sakınca görmemişti. Uygulama kısa süreli ve sınırlıydı; ancak gerçek olması, dönemin hem posta sistemine hem de toplumsal algılarına ışık tutmaktadır.
Bu yazıda, bebeklerin gerçekten nasıl posta ile gönderildiğini, neden böyle bir yola başvurulduğunu ve bu olayın Amerikan toplumundaki yerini detaylarıyla inceleyeceğiz.
1. Tarihsel Arka Plan: Amerika’da Posta Sisteminin Evrimi
USPS’in Doğuşu ve Büyümesi
Amerikan Posta Servisi (USPS), 19. yüzyıl sonlarından itibaren hem fiziksel mektupları hem de küçük paketleri taşımada önemli bir rol oynamaya başladı. 1913 yılında yürürlüğe giren Parcel Post Sistemi, paket taşımanın daha ucuz ve yaygın hâle gelmesini sağladı.
Taşınabilir Her Şey: Kuralların Belirsizliği
Yeni sistemde neyin “paket” sayılacağı net bir şekilde tanımlanmadığı için, halk bu boşlukları yaratıcı – hatta çılgınca – şekillerde kullandı. Sonuç olarak canlı hayvanlar, çiftlik ürünleri, ve evet, bazen de çocuklar posta sistemiyle gönderildi.
2. İlk Vaka: James Beagle ve 53 Centlik Yolculuk
Olayın Gerçekleşme Tarihi
Amerika’da belgelenmiş ilk çocuk postalama vakası, 1913 yılında Ohio eyaletinde yaşandı. Beagle ailesi, 5 yaşındaki oğulları James’i, büyükannesine göndermek için posta hizmetini kullandı. Çocuğun üzerine posta pulları yapıştırıldı ve bir posta görevlisinin eşliğinde trenle gönderildi.
Neden Bu Yol Tercih Edildi?
Seyahat masraflarının aile bütçesini zorlaması, bu tercihin en temel nedeniydi. Tren bileti yerine sadece 53 centlik posta ücreti ödemek, aile için daha ekonomik görünüyordu. O dönem yoksul Amerikan aileleri için benzer uygulamalar mantıklı sayılabiliyordu.
3. Devam Eden Vaka Serileri
1914 – May Pierstorff’un Yolculuğu
Idaho’da yaşayan Pierstorff ailesi, 5 yaşındaki kızları May’i büyükannesine göndermek için aynı yöntemi tercih etti. May, 73 cent karşılığında posta çuvalına yerleştirildi ve trenle gönderildi.
May’ın hikâyesi, günümüzde bile Amerikan tarihindeki en sıra dışı posta hikâyelerinden biri olarak anılmaktadır.
Diğer Kaydedilen Vakalar
USPS arşivlerinde 1913–1915 yılları arasında gerçekleşmiş en az 7 farklı “çocuk postalama” olayı bulunmaktadır. Bu vakaların çoğunda çocuklar bir akrabaya gönderilmiş ve bir USPS çalışanı tarafından teslim edilmiştir.
4. Yasal Boşluk ve Kurumsal Tepki
İlk Yasa Dışı Değildi
İlginç şekilde, bu uygulama başlangıçta yasa dışı değildi. USPS’in düzenlemeleri yalnızca paketin ağırlığı ve güzergâhıile ilgileniyordu. İnsanların posta yoluyla gönderilmesi yasaklanmadığından, çocuklar teknik olarak bu kurallara “uygun” sayılıyordu.
USPS’in Kararı: “Yeter Artık!”
1915 yılına gelindiğinde, uygulamanın yaygınlaşması Amerikan Posta Bakanlığı’nı harekete geçirdi. Yeni düzenlemelerle canlı insanların posta sistemine dahil edilmesi açıkça yasaklandı. Bu tarihten sonra çocuk postalamak kesin biçimde engellendi.
5. Toplumsal ve Kültürel Arka Plan
Ekonomik Sıkıntıların Rolü
O yıllarda Amerika kırsalında yaşayan aileler için ulaşım pahalıydı. Özellikle göçmen ve işçi sınıfı aileleri, çocuklarını bir yerden bir yere göndermek için uygun yollar arıyordu. Posta sistemi hem güvenilir hem de ucuz olarak görülüyordu.
Dönemin Toplumsal Normları
Günümüzün çocuk koruma yasaları o dönemde henüz gelişmemişti. Bu nedenle, çocukların trenle gönderilmesi veya ağır işlerde çalıştırılması toplumca daha “makul” görülüyordu. Ayrıca, küçük topluluklarda herkes birbirini tanıdığından, çocuğun zarar görmesi pek olası sayılmazdı.
6. Popüler Kültürde Yansımaları
Çocuk Kitaplarına İlham
May Pierstorff’un hikâyesi, Michael O. Tunnell tarafından kaleme alınan “Mailing May” adlı çocuk kitabına ilham vermiştir. Kitap, hem tarihi gerçekliğe sadık kalır hem de çocuğun gözünden olayı anlatır.
Belgeseller ve Müzeler
-
Smithsonian National Postal Museum, bu olaylara dair belgeleri ve görselleri sergilemektedir.
-
Modern medya, bu tarihi detayları zaman zaman komedi unsuru olarak da işlemektedir.
7. Günümüzde Yankıları
Modern USPS Politikası
Bugün USPS, canlı insan, hayvan veya organ taşımasını kati biçimde yasaklamıştır. Ancak bu olaylar, kurumun tarihindeki “en tuhaf taleplerden biri” olarak hâlâ anlatılmaktadır.
Toplumsal Hafızada Yer Edinmesi
Her ne kadar bu uygulama kısa sürmüş olsa da, Amerikan kültür tarihinde absürtlüğün sınırlarını zorlayan gerçek hikâyelerden biri olarak anlatılmaya devam etmektedir.
Masumiyet, Yoksulluk ve Biraz da Gariplik
Amerika’da bebeklerin posta yoluyla gönderilmesi, ilk bakışta gülünç ve inanılmaz gelebilir. Ancak dönemin ekonomik, kültürel ve sosyal bağlamı içinde değerlendirildiğinde, bu davranış hem trajikomik hem de tarihsel olarak öğretici bir yere oturmaktadır.
Modern gözle bakıldığında, çocukların posta sistemiyle gönderilmesi ahlaki ve yasal açıdan kabul edilemez. Ancak bu olaylar, 20. yüzyıl başlarında insanların yaşam koşullarıyla başa çıkmak için ne kadar sıra dışı yollar denediğini gözler önüne serer.
