Giriş
Dünyanın ilk grevi olarak kabul edilen olay, Antik Mısır’da, Giza Piramidi’nin inşa edildiği dönemde gerçekleşmiştir. Bu grev, işçilerin çalışma koşulları ve hak talepleriyle başlayan organize bir direnişti. Tarih, sadece kralların ve zaferlerin anlatımı değildir; aynı zamanda emek üzerine yazılmış sessiz kahramanların da tarihidir. Bu yazıda, M.Ö. 12. yüzyılda Thebes (bugünkü Luksor) bölgesindeki Deir el-Medina işçilerinin grevini, nedenlerini, arka planda yaşananları, gelişimini ve sonrasını inceleyeceğiz.
Dünyanın ilk Grevinin Tarihsel Arka Planı
Antik Mısır, mimari harikaları ve bürokrasisiyle tanınır. Firavunlar, piramitler ve tapınaklar inşa ettirerek tanrısal gücün sürekliliğini simgeliyordu. Bu yapıların ardında ise çoğu zaman görmezden gelinen binlerce işçi vardı. Çoğu tarihçiye göre, bu işçiler köle değil, maaşlı ve organize bir emek gücüydü. Grevin ilk belirtileri ortaya çıkmaya başlamıştı.
Grevin İlk Belirtileri (M.Ö. 1152)
XIX. Hanedanlık döneminde, II. Ramses’ten sonra gelen III. Ramses döneminde ekonomik sıkıntılar yoğunlaştı. İşçilere, tapınaklardan gelen yiyecek tahsisleri ve ödemeler gecikmeye başladı. Bu gecikmeler, Thebes’in batısında yer alan Krallar Vadisi’nde çalışan sanatkârlar ve inşaat çalışanları arasında huzursuzluk yarattı.
İlk Grevin Patlak Vermesi
Dünya’nın ilk grevi artık patlak vermişti. Tarihte kayıtlara geçen dünyanın ilk grevi, Deir el-Medina işçilerinin “çalışmayı durdurması” şeklinde başladı. Grevciler, yöneticilerin dikkatini çekmek için mezarlıkların yakınında oturma eylemi yaptı. Bu grevde, işçiler taleplerini yazılı olarak da iletti. Taleplerinin başında, tahıl, bira, balık ve sebze gibi temel yaşam maddelerinin zamanında verilmesi yer alıyordu.
Dünya’nın ilk Grevi’nin Etkileri ve Sonuçları
Yetkililer, grevin yayılmasını önlemek için geciken ödemeleri yapmak zorunda kaldı. Bu olay, sadece şartların iyileştirilmesiyle sonuçlanmadı, aynı zamanda çalışma hayatında emek örgütlenmesinin de öncüsü oldu.
Modern Yorum ve Tarihsel Önemi
Bu grev, tarihte organize işçi hareketlerinin ilk örneği olarak kabul edilir. Giza Piramidi’nin İşçi Grevi, emek tarihinin yazımında unutulmaması gereken bir dönümdür. Mısır gibi mutlakiyetçi bir toplumda bile emeğin sesi duyulmuş ve işçi hakları, zamanın şartlarına göre tanınmıştır.
